Sağlık; bireyin bedensel, ruhsal ve sosyal anlamda tam bir iyilik halinde olması olarak tanımlanır. Fiziksel aktivitenin sağlığımız üzerine etkileri temelde üç başlık halinde incelenebilir:
1- Bedensel sağlığımız üzerine olan etkileri,
2- Ruhsal ve sosyal sağlımız üzerine olan etkileri,
3- Gelecekteki yaşantımız üzerine olan etkileri
Bedensel Sağlığımız Üzerine Etkileri
Fiziksel aktivitenin bedensel sağlığımız üzerindeki etkileri iki ana başlık altında incelenebilir.
A- Kas İskelet Sistemi Üzerindeki Etkileri:
· Kas kuvvetinin korunması ve arttırılması,
· Kas tonusunun korunması ve düzenlenmesi
· Vücut segmentlerini hareket ettiren aksi grup kaslar arasındaki dengenin sağlanması,
· Kas - eklem kontrolünü arttırarak stabilitenin sağlanması,
· Eklem hareketliliğinin korunması ve arttırılması,
· Kas ve eklemlerin esnekliğinin korunması ve arttırılması (fleksibilite),
· Hareket alışkanlığının ve fiziksel aktivite toleransının artması (kondisyon ve dayanıklılık),
· Fiziksel aktivite içerisinde yapılan hareketlerin daha fazla tekrar sayılarında yapılabilecek oranda gelişmesi (endurans),
· Reflekslerin ve reaksiyon zamanının gelişmesi,
· Vücut düzgünlüğünün ve postürün korunması,
· Vücut farkındalığının geliştirilmesi,
· Denge ve düzeltme reaksiyonlarının gelişmesi,
· Yorgunluğun azaltılması,
· Kas kasılması ve aktivitenin etkisiyle kemik mineral yoğunluğunun korunması ve osteoporozun önlenmesi,
· Kas dokusunca kullanılan enerji ve oksijen miktarının artması,
· Olası yaralanma, sakatlık ve kazalara karşı bedensel korunma geliştirmesi,
B- Diğer Vücut Sistemleri Üzerine Etkileri:
· Kalbin dakikadaki atım sayısı azalır,
· Kalbin boşluklarında genişleme meydana gelir ve bir atımda pompalanan kan miktarında artış olur,
· Kalbin ritmi düzenlenir,
· Damarların kan akışına olan direnci azalır ve kan basıncı düşer,
· Damar yapısının elastikiyetini arttırır,
· Yüksek kan kolesterol ve trigliserit düzeyini etkileyerek damar hastalıkları riskini azaltır,
· Kalbi güçlendirerek kalbe olan kan akışını arttırır ve kalp krizi geçirme riskini azaltır. Ayrıca geçirilmiş kalp krizleriyle başa çıkma oranını arttırır,
· Akciğerlerin havalanması artar, solunum kapasitesinde artış meydana gelir,
· Düzenli aktivite yapan bireyler sigara bağımlılığından kurtulma konusunda inaktif bireylerden daha başarılıdırlar,
· Düzenli fiziksel aktivite insülin aktivitesinin kontrolünü sağlayarak şeker hastalığının ve kan şekerinin kontrolüne yardımcı olur,
· Vücudun su, tuz,mineral kullanımının dengelenmesine yardımcı olur,
· Enerji gereksinimini yağları yakarak karşılama alışkanlığı getirerek metabolizmayı hızlandırır ve kilo alımını önler,
· Kadınlarda menopoza girme başlangıç yaşını geciktirir, menopozun olumsuz etkilerinin hafifletilmesinde yardımcıdır,
· Damar yapısına etkileri nedeniyle beyine olan kan akışının artışına bağlı olarak erken demans (bunama) ve unutkanlık gelişim riskini azaltır,
· Beyin damar hastalıkları gelişim riskini azaltır,
· Yetişkinlerde sağlıklı cinsel aktivite üzerinde olumlu etkileri vardır.
Ruhsal ve Sosyal Sağlığımız Üzerine Etkileri
· Egzersiz zamanları bireyin kendine ayırdığı zaman dilimleridir ve yaşama karşı toleransı arttırır,
· Kendini iyi hissetme ve mutluluk oluşturur,
· Fiziksel aktivite vücut ağırlığının korunması konusundaki etkileri nedeniyle bireylerin toplum içindeki konumu açısından etkilidir,
· Sağlıklı kas, kemik ve eklem yapısı üzerine olumlu etkileri nedeniyle vücut düzgünlüğü ve farkındalığını geliştirerek bedeni ile barışık, özgüvenli bireyler yaratır,
· Bireyler arası iletişim becerilerini geliştirir,
· Olumlu düşünebilme ve stresle başa çıkabilme yeteneğini geliştirir,
· Her yaştan bireyler için sosyal uyum ve kabul görme oranını arttırır.
Gelecekteki Yaşantımız Üzerine Etkileri
· Sağlıklı yaşlanmayı beraberinde getirerek bağımsız ve aktif yaşlı bireyler yaratır,
· Olası ani ve sistemik hastalıklar nedeniyle ölüm riskini azaltır,
· Kanser gelişim riskini azaltır ve kansere karşı koruma sağlar,
· Aktif yaşayan bireylerde vücudun oksijen kullanma yeteneği arttığı için vücut direnci artar ve enfeksiyonlara karşı koruma gelişir,
· Kas- iskelet sistemini güçlü tutarak yaşlılıkta sık görülen düşmeler ve düşmelere bağlı kırık riskini azaltılır,
· Depresyon, anksiyete ile başa çıkma gücünü arttırır, bireylerin yaşamdan keyif almasını sağlar,
· Yaşlılık ve ileri yaşlılık dönemlerinde insanları etkisi altına alan atıl kalma, işe yaramama duygularından kurtulma konusunda yardımcı olur.
Yukarıda çeşitli sistemlerimiz üzerine etkilerini anlattığımız fiziksel aktivitenin, istenen beklenen etkilerinin açığa çıkabilmesi bazı faktörlere bağlıdır. Bu faktörler:
Fiziksel aktivitenin;
· Düzenli olarak yapılması,
· Devamlılık,
· Uygun yoğunluk seçimi,
· Günlük süre,
· İlerleyici program.
“Haftada 3-4 kez yapılan, 30-60 dakikalık orta şiddette fiziksel aktivite bile genellikle sağlığımız üzerinde olumlu etkileri açığa çıkarmaya yeterlidir.”
Fiziksel aktivitenin yetişkinlik ve yaşlılık dönemlerinde sözü edilen olumlu etkilerinin görülebilmesi için, genellikle çocukluk ya da adölesan (genç erişkin) döneminden itibaren düzenli fiziksel aktivite yapılıyor olmasının önemi büyüktür.
Toplumun farklı kesimlerinde fiziksel aktivite alışkanlığını değerlendirmek üzere yapılan bilimsel araştırma sonuçları, ülkemizde çocuklar, gençler ve yaşlılar arasında fiziksel aktivitenin henüz bir yaşam stili halini almadığını göstermektedir. Bu nedenle, toplum olarak, çocukluk çağından itibaren daha hareketli, aktif, düzenli egzersiz alışkanlığı edinilmesi konusunda özendirici ve cesaretlendirici olunmalıdır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
iyi ve güzel...